Blog

In de ban van een gekke Amerikaan

We zijn al een paar weken in de ban van een gekke Amerikaan. Een die de gemoederen goed bezig houdt en vrijwel dagelijks veel ogen, maar vooral ook camera’s op zich gericht weet. Uit het niets kwam hij zomaar tevoorschijn en voelde zich meteen thuis. Niet op een speciaal plekje, maar vlakbij dat witte gebouw. Weliswaar een oud gebouw, maar wel een dat nog steeds gebruikt wordt. Hij weet zich in goed gezelschap van zijn Europese medegezellen, maar het lijkt er nu toch ook op dat hij een speciaal oogje heeft laten vallen op een Europees vrouwtje. Zal wel een stuk jonger zijn dan hem, maar hij heeft niet voor niets de halve wereld overgevlogen en bijt de andere mannetjes stevig van zich af. De vrouwtjes zijn wel onder de indruk van dit machogedrag.

Geen oranje haar

Nee, hij heeft geen oranje haar en twittert niet. Snateren daarentegen wel, als de beste. Twee weken terug, op 11 februari, zat hij als de spreekwoordelijke vreemde eend in de bijt. En die bijt was in dit geval een waterpartij aan de Woldweg in Appingedam, naast het oude witte kantoor van kartonfabriek De Eendracht. De eerste waarnemer zette hem als onzeker op waarneming.nl, maar wel met een foto. En al snel kwam de bevestiging dat het wel degelijk een zeer zeldzame ringsnaveleend (Aythya collaris) was, want daar heb ik het over. Hij lijkt erg op de kuifeend (Aythya fuligula), maar dan zonder kuif. Dat is een van de belangrijkste verschillen, naast de opvallende witte ring om de snavel en de witte snavelbasis, waar het dier ook zijn naam aan te danken heeft. Maar verder is het ook een zogenaamde duikeend, net als de kuifeend. Hij duikt dus onder water om naar voedsel (planten) te zoeken.

Twitchers

Onze eigen gekke Amerikaan had over belangstelling niet te klagen. Bijna dagelijks liet hij zich zien in het plasje en werden er waarnemingen van gemeld en foto’s geplaatst in de verschillende Facebookgroepen en op persoonlijke pagina’s. Op sommige dagen was het een waar circus van over elkaar struikelende vogelaars en fotografen. Nu ben ik zelf niet zo iemand die primeurtjes afloopt en op elke melding van een zeldzame vogel af vliegt (twitchen noemen ze dat in vaktermen) en bovendien had ik geen tijd en als ik dat had zaten de weersomstandigheden niet mee. Ik ben een beetje een mooiweerfotograaf, maar die moeten er ook zijn, toch?

Gouden uurtje

Afgelopen vrijdag (24 februari) dan toch maar even naar Daam (zoals Appingedam in de volksmond genoemd wordt) gereden, want hij zat er nog steeds. Er was verder niemand te bekennen en ik vond een mooi plaatsje in de zon, de laatste straaltjes van die dag. Lekker rustig afgewacht en plaatjes geschoten. Even later kwam er een andere vogelfotograaf en we hebben zo een half uurtje zitten kletsen en fotograferen. Toen was het mooi geweest, ik moest ook nog een paar boodschapjes doen. Op de terugweg toch nog een keer heen gegaan en nog wat plaatjes geschoten. Het zonlicht verspreidde een mooie goudgele gloed over het water en de eend tijdens het zogenaamde gouden uurtje.

Hybride jongen

De ringsnavel wist zich die avond in goed gezelschap van een vrouwtje kuifeend en ze trokken aardig met elkaar op. Ik heb haar ook maar even op de foto gezet. Het leek wel een beetje op hofmakerij. Het zou immers niet de eerste keer dat een ringsnavel en kuifeend een koppeltje vormen en er hybride jongen uitkomen. Wie weet, het is immers familie van elkaar. De ringsnaveleend wordt ook wel Amerikaanse kuifeend genoemd, met name door vogelhouders die het dier in, vaak overdekte, vijvers houden. Deze dieren in gevangenschap moeten een pootring hebben. Onze Daamster ringsnavel heeft geen ring, dus is met een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid een wilde vogel. Aangezien hij, zoals de bijnaam al deed vermoeden, in Noord-Amerika voorkomt, heeft hij een aardige vlucht over het water gemaakt om hier te geraken. Maar het komt vaker voor dat dit soort dwaalgasten de oceaan oversteken, niet in de laatste plaats voortgedreven door stormen en orkanen. Deze ringsnavel dus ook, alhoewel je het nooit zeker kunt zeggen. Misschien dat het toch een ontsnapte vogel is, want sommige vogelhouders nemen het ook niet zo nauw met het ringen. Hij lijkt het in ieder geval goed naar de zin te hebben en maakt nog geen aanstalten om terug te gaan. 

Naar Scandinavië en terug?

Bovenstaand verhaal heb ik begin 2017 geschreven. De aanwezigheid van de ringsnaveleend leek een eenmalige gebeurtenis. Hij had het goed naar zijn zin hier, want hij vertoefde hier tot begin april. En toen was hij plots weg. Was hij teruggevlogen naar zijn herkomstgebied in Noord-Amerika? Of naar een andere plek in Nederland of de omringende landen gevlucht? Er werd, voorzover bekend, in onze buurlanden geen melding gedaan van een ringsnavel in de daaropvolgende periode. Tot 7 januari 2018. Daar was hij weer, terug in Appingedam. En weer flirten met een vrouwtje kuifeend. Was dit hetzelfde vrouwtje als in 2017? Wie weet. Hij bleef in ieder geval weer tot begin april en plots was hij weer verdwenen. Waar verbleef hij in de tussentijd? Terug de oceaan over, en dat twee jaar achtereen, leek bijna onmogelijk. Op 3 januari 2019 dook hij opnieuw op. Weer in Appingedam in dezelfde vijver. Al verplaatst hij zich af en toe naar de waterpartijen bij het crematorium. Dit kan geen toeval zijn. Het meest logische is dat de vogel de afgelopen jaren het Europese continent helemaal niet heeft verlaten, maar dat hij de zomer mogelijk in Scandinavië heeft doorgebracht. Misschien wel met zijn gekuifd vriendinnetje en wat hybride nakomelingen.

Dit blogje is geplaatst in de categorie Vogels. Nieuwsgierig geworden? Kijk hier voor meer blogjes van mij over vogels.