Om mooie, verrassende, leuke of vreemde dingen in de natuur te zien hoef je niet hele dagen in het veld door te brengen. Wat dacht je van je eigen tuin? Zelfs al is je hele tuin bestraat, wat ik zeker niet zal aanraden, dan nog kun je leuke beestjes tegenkomen. Op deze pagina plaats ik wat ik zoal in onze tuin aantref onder het motto #tuinsafari. Wat je in je eigen tuin kunt ontdekken hangt natuurlijk af van de plaats, de oppervlakte en de inrichting. Maar dat je ook in je eigen tuin op safari kunt gaan bewijst Luc Hoogenstein wel in zijn boek “Mijn 1000 soortentuin”. Een echte aanrader. Kijk maar eens op je gemak rond in je eigen tuin en verwonder je wat je daar allemaal ziet.
19 juli 2024 – Op 19 juli liepen er om vier uur ’s ochtends twee wasbeerhonden (Nyctereutes procyonoides) door de tuin. Een helemaal niet zo alledaagse tuinsoort. Een zeldzame soort zelfs! De wasbeerhond behoort tot de familie van de hondachtigen en wordt ook wel marterhond genoemd. Van oorsprong komt het dier in het wild voor in Oost-Azië. Het dier is in het Europese deel van Rusland ingevoerd vanwege zijn pels. De wasbeerhond is in ons land een exoot en is daarom niet beschermd.
8 februari 2024 – Als ik bedenk wat ik in onze tuin soms geheel bij toeval zie, dan besef ik ook dat ik ook veel niet zie. Zoals met deze wezel (Mustela nivalis). Ik stond even naar de achtertuin te kijken en zag plots iets kleins door onze tuin rennen. Snel een videootje met de iPhone gemaakt en wat bewijsplaatjes geschoten door het raam. De wezel is het kleinste roofdier van Europa en behoort tot de familie van de marterachtigen. De wezel houdt niet van opgeruimde en strakke tuintjes, maar zijn juist erg gebaat bij het laten liggen van takkenbossen en steenhopen. Ze voelen zich helemaal thuis bij rommelige overhoekjes en houtwallen. Ons tuinbeheer werpt dus zeker zijn vruchten af.
3 december 2023 – Het is soms verrassend wat er voor mijn wildcamera verschijnt en toch ook weer niet. Zo liep ik al een tijdje te denken dat in onze tuin best wel eens een houtsnip (Scolopax rusticola) zou kunnen opduiken. Niet dat ik hem meteen zou zien, want het is een ware meester qua camouflage. Als je aan komt lopen blijft hij doodstil zitten en pas op het laatste moment vliegt hij op. De kans om hem goed op de foto te krijgen is dan ook zeer klein. Op 3 december 2023 zag ik bij het controleren van mijn wildcamera dat er iets voor half negen ’s ochtends doodgemoedereerd een houtsnip door onze tuin banjerde. In mijn blogje van februari 2019 kun je meer over de houtsnip lezen.
10 juni 2023 – Tijdens het nachtvlinderen komt er meer op het laken dan alleen nachtvlinders. Muggen, in allerlei soorten en maten. Hoornaars, soms wel meer dan twintig. Maar ook minder vanzelfsprekende gasten, zoals deze neushoornkever (Oryctes nasicornis). Met een lengte tot wel vier centimeter is het een van de grootste keversoorten in Europa. De mannetjes hebben een relatief grote hoornachtige stekel op de kop, waar ze hun naam aan te danken hebben. Bij een vrouwtje, zoals hier op de foto, ontbreekt deze. De soort is niet zo algemeen in Nederland en hier in Groningen redelijk zeldzaam.
7 april 2023 – We wisten al een tijdje dat twee eekhoorns in de buurt zaten. Op de wildcamera’s hadden we duidelijk twee verschillende dieren gezien. De ene is een slagje donkerder dan de ander. Maar we hadden ze nooit samen in de tuin gezien. Tot deze ochtend. Ze waren volop aan het spelen in de tuin, klommen in alle struiken en bomen met de nodige acrobatische toeren.
Nu maar hopen dat het een mannetje en vrouwtje is en ze elkaar ook nog aardig vinden. Dan wordt misschien het eekhoornhuis in de boom ook nog bezet en dat zou helemaal geweldig zijn.
25 februari 2023 – Weer een mooie opname. Dit keer twee steenmarters (Martes foina) die aan het ravotten zijn in de tuin. Naast deze twee is er nog een derde die zich regelmatig laat zien. Die heeft een soort afgekapte staart. Misschien in een gevecht een stuk verloren. Of een aangeboren afwijking? Hoe dan ook, dat exemplaar hebben we liefkozend Stompie genoemd.
17 januari 2023 – Dit keer op de wildcamera een mooie vrouwtjesvos (moer) (Vulpes vulpes). Ik had in het begin dat we hier woonden al vossensporen in de sneeuw gezien. En ook al een paar keer op de wildcamera vastgelegd. Op deze opname laat het dier zich wel heel mooi zien.
17 december 2022 – De winter is niet mijn meest actieve periode om naar buiten te gaan. Daarom is het des te meer genieten van alles wat voor de wildcamera’s in onze tuin verschijnt. Zoals dit trio fazanten (Phasianus colchicus). Drie mannetjes die doodgemoedereerd door de licht besneeuwde tuin slenteren op zoek naar voedsel.
5 november 2022 – De gaai (Garrulus glandarius) is een zangvogel uit de familie van de kraaien. Het kenmerkende blauwe vleugelveld dat bestaat uit lichtblauwe veertjes met daarin een fijne, zwarte bandering is onmiskenbaar. De gaai is een uitstekende imitator en je zult de eerste niet zijn die in de lucht kijkt op zoek naar die ‘miauwende’ buizerd (Buteo buteo), die in geen velden of wegen te bekennen is. Wel een gaai die het waarschijnlijk enorm naar zijn zin heeft omdat hij er weer in geslaagd is om iemand om de tuin te leiden.
30 oktober 2022 – Naast de nachtelijke opnamen van egels (Erinaceus europaeus) kon ik op deze dag een keer een opname bij daglicht maken. Rond half vijf scharrelde dit beestje door onze tuin. Ik had twee weken eerder een blogje over de egel gepubliceerd.
5 september 2022 – Nog een vijversoort, een groene kikker. Zoals ik in mijn blogje over de heikikker al schreef is er niet één soort groene kikker in ons land, maar zijn er drie soorten. Er wordt namelijk onderscheid gemaakt tussen de poelkikker(Pelophylax lessonae), de meerkikker(P. ridibundus) en de bastaardkikker(P. klepton esculentus). Er wordt ook wel eens gesproken over het ‘groene kikker complex’. Het is altijd lastig om vast te stellen met welke soort je te maken hebt. Daarom noem ik deze ook maar een groene kikker spec. De afkorting spec. betekent specimen ofwel soort en wordt gebruikt als de precieze soortnaam niet gegeven kan worden.
4 augustus 2022 – Niet alleen op en bij de vijver is er veel te beleven, ook in de vijver gebeurt er van alles. Hoewel het nog geen jaar geleden is dat hij aangelegd is, zit er volop leven in. Waaronder deze larve van de kleine watersalamander (Lissotriton vulgaris). Je ziet op deze foto goed de kieuwtjes zitten. Want net als bij de kikkers en padden halen de larven zuurstof uit het water door middel van kieuwen. Pas als het volwassen dieren zijn geworden vervallen de kieuwen en gaan ze ademen door hun bek.
26 juli 2022 – De vijver in onze tuin heeft een grote aantrekkingskracht op vele diersoorten. Maar op deze zomerse dinsdagochtend stond ik oog in oog met een vogel die ik niet direct in onze tuin had verwacht. Een witgatje (Tringa ochropus). Een typische oevervogel die een kenmerkende en opvallende witte stuit en staartbasis heeft. Als de vogel opvliegt zijn deze kenmerken zeer goed zichtbaar en verklaren ook meteen de Nederlandse naam.
22 april 2022 – Een vaste gast in onze tuin die zeker niet in het album #tuinsafari mag ontbreken. Een gewone bosmuis (Wood mouse – Waldmaus – Mulot sylvestre – Apodemus sylvaticus). Behoort, net als de huismuis, tot de groep van de ware muizen (in tegenstelling tot bijvoorbeeld de veldmuis, die tot de woelmuizen behoort).De gewone bosmuis heeft kenmerkende grote oren en ogen en een staart die langer is dan het lichaam. Het lijf van kop tot de staartaanzet is zo’n 75 tot 100 mm.
6 april 2022 – Weer eentje voor de #tuinsafari, alhoewel ook dit beestje binnen in huis zat. Een vloeivleklieveheersbeestje (Oenopia conglobata). Een ieniemienie lieveheersbeestje van slechts 3 tot 5 mm groot. Je kijkt er zomaar overheen. Dit beestje komt vaak voor in vochtige terreinen met houtwallen en ruige vegetaties, daar hebben we in onze tuin geen gebrek aan. De volwassen vloeivleklieveheersbeestjes worden voornamelijk waargenomen van maart tot oktober met een piek in september. Overwinteren doen ze vaak in huis, zo ook dit exemplaar. Overigens mankeerde deze wel iets aan een van zijn vleugeltjes, want die steekt achter het dekschild uit. Een dag later was hij verdwenen, dus hij heeft wel kans gezien om weg te kruipen of te vliegen. Meer over lieveheersbeestjes in mijn blogje van vorig jaar.
18 februari 2022 – De afgelopen weekenden waren mooi om in de tuin te klussen. Er moest ook nog wat bestrating weggehaald worden en onder de zware klinkers kwamen plots een paar kevers tevoorschijn. Mooie donkere beestjes met een fraai patroon van groeven en bobbeltjes op het dekschild. Het is de gekorrelde veldloopkever (Carabus granulatus), ook wel kettingschallebijter genoemd. Deze kever leeft in strooisellagen en komt onder meer voor in graslanden en bossen, maar soms ook in tuinen waaronder de onze. Het is een nachtjager, waarbij hij het gemunt heeft op wormen en slakken. Als hij een prooi te pakken heeft, knipt hij ze in stukjes met zijn kaken om ze vervolgens op te peuzelen. Overdag blijft hij verborgen onder stenen en houtblokken.
20 november 2021 -Vandaag sinds lange tijd weer een bijdrage voor de tuinsafari. Of eigenlijk meer huissafari, want dit beestje zat in ons huis. Hij is ongeveer 6 tot 6,6 mm groot of beter gezegd klein. Het is een iepenridderwants (Arocatus melanocephalus). Het is een voor Nederland zeer zeldzaam beestje. Van oorsprong komt deze in de Kaukasus, het Midden-Oosten, Zuid-Rusland. Zuid-Europa tot in het zuiden van Centraal-Europa voor. In de afgelopen jaren heeft de soort zich ook noordelijker verspreid en is in 2013 voor het eerst in Nederland gesignaleerd in Apeldoorn. In de provincie Groningen is deze soort alleen nog maar gezien in Groningen-Stad en in Delfzijl. En nu dus ook in Finsterwolde. De soort overwintert als imago, dus als volwassen dier, en dan worden ze ook vaak in woningen aangetroffen. Zoals de naam al doet vermoeden leeft deze wants op de iep (Ulmus), maar is ook te vinden ook in els (Alnus) en eik (Quercus). Meer over wantsen in mijn blogje van 28 november 2021.
12 oktober 2021 – Papegaaitje leef je nog … Dit kinderliedje wordt voor het eerst genoemd in 1879 in het liedboek “Chants Populaires flamands” van A. Lootens en J.M.E. Feys. Velen van jullie zullen het in hun kinderjaren gezongen hebben. En wellicht is het nog veel ouder. En op latere leeftijd, zoals bij zoveel kinderliedjes, afgevraagd hebben waar die vreemde tekst toch op sloeg. Toon Hermans heeft daar eens een leuke conference aan gewijd. Dit is dus het Papegaaitje (Chloroclysta siterata). Een soort die verspreid over het hele land voorkomt. Dit is het moment om deze nachtvlinder te zien, want hij vliegt van september tot en met november.
6 oktober 2021 – Vanmiddag liep ik weer even door de tuin te struinen en op een nieuw ingezaaid stukje gras trof ik een paar prenten van een ree (Capreolus capreolus) aan. Ik heb al maanden een wildcamera in de tuin hangen en al vele malen egels (Erinaceus europaeus), steenmarter (Martes foina), bosmuizen (Apodemus sylvaticus) en bruine rat (Rattus norvegicus) op de film gezet. Maar nog geen ree of vos (Vulpes vulpes). Ook nu niet. Maar het bewijs dat ze onze tuin opzoeken is er. En ik heb uiteraard de camera verplaatst. Wordt vervolgd…
17 september 2021 – Een mooie nachtvlinder die luistert naar de naam Roesje (Scoliopteryx libatrix). Het is een van de weinige nachtvlindersoorten die overwinteren als imago. Vaak in kelders of andere donkere ondergrondse ruimtes. En bijzonder daarbij is dat daar ook hun grootste predator te vinden is: de vleermuis.
1 september 2021 – Een klein kevertje met de ondenkbare Nederlandse naam moertje (Chrysolina polita) vanmiddag op de watermunt (Mentha aquatica) in onze tuin. Het beestje wordt ook wel het tweekleurig goudhaantje genoemd en behoort tot de familie van de bladkevers. Het beestje voelt zicht optimaal thuis in moerasachtige gebieden waar het de wolfspoot (Lycopus europaeus) als voornaamste waardplant heeft. Ook wordt de watermunt in natte gebieden als waardplant gebruikt. Buiten moerassen fungeert de hondsdraf (Glechoma hederacea) als zodanig. Bij het zich verplaatsen tussen twee “ideale” moerasgebieden met wolfspoot gebruikt het kevertje dus de watermunt en hondsdraf om zich te voeden.
24 augustus 2021 – Er zijn drie sprinkhanensoorten die qua uiterlijk heel sterk op elkaar lijken: de ratelaar (Chorthippus biguttulus), de snortikker (Chorthippus mollis) en de bruine sprinkhaan (Chorthippus brunneus). De mannetjes zijn alleen op geluid van elkaar te onderscheiden. Bij de vrouwtjes gaat dat niet op, die maken geen geluid en die zijn dan ook niet uit elkaar te houden. Dit is de bruine sprinkhaan, de soort die het meest talrijk is in Nederland. Het geluid is een kort trrt, waarbij enkele mannetjes tegen elkaar in kunnen zingen: trrt (1) – trrrt (2) – trrt (1) – trrt (2) enz. De soort werd daarom ook wel Tandradje genoemd: de zang van twee mannetjes grijpt als een tandrad in elkaar. (bron: waarneming.nl).
9 augustus 2021 – De kattenstaart (Lythrum spec.) in onze tuin is een ware trekpleister voor zwartsprietdikkopjes (Thymelicus lineola).
31 juli 2021 – Een vrouwtje van de grote groene sabelsprinkhaan (Tettigonia viridissima). Een indrukwekkend beestje, dat inclusief vleugels een lengte van wel 8 cm kan bereiken. Het uitsteeksel met dat donkere uiteinde aan de achterkant van haar lijf is de zogenaamde legbuis of ovipositor, waar het vrouwtje de eitjes mee afzet in spleten van bomen. Bij de mannetjes ontbreekt deze legbuis (uiteraard).Net zoals alle krekels en sprinkhanen “zingen” alleen de mannetjes om de vrouwtjes te lokken. De sabelsprinkhaanmannetjes doen dit door hun voorvleugels langs elkaar te wrijven. Ze kunnen dit lang volhouden en zijn te horen van halverwege de middag tot wel drie uur ’s nachts. Het geluid is zeer luid en goed te horen tot een afstand van 100 meter.
17 juli 2021 – Afgelopen week dit kleine micronachtvlindertje in de LedEmmer. Een waasjesstippelmot (Yponomeuta irrorella), een van de vele stippelmotten.
Sommige leden van deze familie zijn lastig van elkaar te onderscheiden, zoals de hemelsleutelstippelmot (Y. sedella), meidoornstippelmot (Y. padella), vogelkersstippelmot (Y. evonymella) en de wilgenstippelmot (Y. rorrella). Bij die soorten is onder meer de waardplant van de rups van belang om een onderscheid te kunnen maken. En niet geheel toevallig zit die waardplant in de naam . Daarnaast kan de juiste soort met genitaliënonderzoek vastgesteld worden.
Deze waasjesstippelmot is wel redelijk te onderscheiden van de andere stippelmotten en zijn waardplant is de kardinaalsmuts (Euonymusspec.). De naam ‘waasjes’ komt van de wazige vlekken op de voorvleugels.
11 juli 2021 – Een gewone pendelvlieg (Helophilus pendulus) op bloem van jakobskruiskruid (Jacobaea vulgaris).
1 juli 2021 – Ik had onlangs al foto’s geplaatst van een eitje van de smalle randwants (Gonocerus acuteangulatus) en een van volwassen dieren. Vorige week zag ik dit op een blad van de liguster. Ik dacht eerst van een afstand dat het verdroogde restantjes van een ligusterbloem waren. Maar toen ik mijn vinger erbij hield begonnen ze te bewegen! Dit zijn dus de zogenaamde nimfen van diezelfde smalle randwants.
De nimf is het stadium van sommige insectensoorten tussen het ei en het imago in. Ze zien er al een beetje uit als het volwassen dier, maar moeten nog groeien. Omdat ze een zogenaamd exoskelet hebben (dus een “skelet” aan de buitenzijde) moeten ze tijdens de groei enkele keren vervellen omdat hun buitenjas niet meegroeit.
20 juni 2021 – Eitje van de smalle randwants (Gonocerus acuteangulatus) en een volwassen dier (imago, meervoud imagines).
14 juni 2021 – Vorige week zag ik deze geelbandlangsprietmot (Nemophora degeerella) in de tuin. Dit is een micronachtvlinder, maar dagactief. De sprieten van de mannetjes zijn extra lang om de feromonen van de vrouwtjes (die door de lucht verspreid worden) te kunnen oppikken. Bijzonder knap hoe deze kleine beestjes (spanwijdte is circa 18 mm) met die enorme antennen kunnen vliegen.
7 juni 2021 – Ik start deze tuinsafari met een zeer zeldzame soort die ik gisteren tegenkwam. De zuidelijke citroenzweefvlieg (Xanthogramma dives). Een mooie zweefvlieg die op een wesp lijkt, maar het niet is. Een typisch gevalletje van mimicry.
. Daarnaast kan de juiste soort met genitaliënonderzoek vastgesteld worden.
